Vaktermen Sieraden

In de sieradenkunst komen diverse vaktermen voor. Hieronder volgt op alfabetische volgorde een aantal beschrijvingen ter uitleg van veel voorkomende namen, aanduidingen en procedés.

Barokparel onregelmatig gevormde parel.

Belle Époque (mooie tijd) overdadig versierde stijl in de mode van het einde van de 19e eeuw tot de Eerste Wereldoorlog.

Bloedkoraal sinds de Oudheid veelvuldig in sieraden toegepast rood koraal (Corallum rubrum), afkomstig uit de Middellandse Zee.

Cabochon ongeslepen maar gepolijste (half)edelsteen, vaak onzuiver.

Camee halfedelsteen, koraal, lava of schelp zo in reliëf uitgesneden dat de voorstelling (vaak een buste of kop en profil) afsteekt tegen een contrasterend gekleurde achtergrond.

Champlevé ('verhoogd veld') techniek waarbij groeven en holtes in een metalen oppervlak met email gevuld worden.

Cloisonné email gebrand in vakjes (cloisons) gevormd door metaaldraden.

Diamantgravure het decoreren van glas door het krassen van het motief in het oppervlak met een diamantstift.

Facetgeslepen aflopende geslepen sierrand om een spiegel, ruit of edelsteen.

Facetteren graveertechniek waarbij facetten worden geslepen in een metalen oppervlak om licht te reflecteren. Populair in de Neoklassieke periode.

Favrile iriserend glas ontwikkeld door Louis Comfort Tiffany, met metaaloxyden.

Filigreinwerk kantwerk van gouden of zilveren draden, evt. met kralen.

Foelie dun uitgewalst tin; gebruikt voor spiegels, of onder stenen in sieraden om de schittering te verbeteren.

Forceren techniek bij het zilversmeden; een voorwerp wordt rond een draaiende klos gedrukt en zo gevormd. Meestal toegepast voor het maken van bolle voorwerpen.

Genève-email op metalen ondergrond geschilderd email, meestal gebruikt voor decoratieve plaquettes in sieraden.

Gravure decoratieve patronen die met een scherp voorwerp in een metalen oppervlak zijn gekrast.

Guilloché doorschijnend email aangebracht over een door draaien of graveren versierd metalen oppervlak, waardoor het effect van gewaterde zijde ontstaat.

Halfedelstenen algemene term voor stenen zachter dan edelstenen.

Insluitingen natuurlijke fouten in edelstenen.

Intaglio methode om stenen of glas te decoreren door een voorstelling verdiept aan te brengen.

Irisatieglas glas met een parelmoeren huid door inwerking van zuren.

Jade Chinese groene siersteen, tamelijk makkelijk te bewerken.

Karaat gewichtseenheid voor edelstenen. Een karaat is 200mg. Tevens gehalteaanduiding voor goud. 24 karaat is puur goud.

Kristalglas (loodglas) soort glas, ontdekt ca. 1676, met een hoog gehalte loodoxide, waaraan het de bijzonder heldere glans ontleent.

Legering mengsel van metalen; aan zilver worden onedele metalen toegevoegd om het te versterken. Sterling zilver is 92,5% puur zilver en gewoonlijk vermengd met koper.

Matrix (half)edelsteen gevat in het moedergesteente. Toegepast in Arts-and-Crafts en Art-Nouveau sieraden.

Matteren oppervlaktebewerking van metaal door of het bewerken met zuur of door een dicht patroon van punten te hameren.

Meanderrand versiering gebaseerd op Oudgrieks voorbeeld.

Oeil de perdrix ('patrijsenoog') in emaille of verguldsel aangebracht patroon van gestippelde cirkels, voor 1770 in de porseleinfabriek van Sèvres ingevoerd.

Ontlaten proces waarbij zilver wordt verhit en dan snel afgekoeld om het zachter en dus bewerkbaar te maken. Ook het langzaam afkoelen van heet glas, om inwendige spanning te vermijden die tot breuk kan lijden zodra het glas afgekoeld is.

Parelrand decoratieve rand van dicht gezette parels, hetzij gegoten, aangebracht of opgewerkt.

Parure stel sieraden bestaand uit een halsketting, oorbellen en een broche.

Patina kleuring van een houten of metalen oppervlak dat het resultaat is van veroudering, gebruik of chemische invloeden.

Pavé edelsteenzetting waarbij de stenen zo dicht bijeen staan dat geen ondergrond meer zichtbaar is.

Pietra Dura bonte stenen gebruikt in meubeldecoratie en sieraden. Bekendst centrum was Florence.

Plate oorspronkelijk de Engelse naam voor zilveren serviesgoed, tegenwoordig voor verzilverde voorwerpen.

Plique-à-jour email gegoten in een veelcellige vorm, waardoor een glas-in-loodeffect ontstaat.

Repousseren het ook van de andere kant bewerken van een gehamerd voorwerp om het motief beter uit te laten komen.

Rouwjuwelen speciaal voor de rouwtijd vervaardigde sieraden. Hoewel van oorsprong ouder zijn de bekendste de 19de-eeuwse exemplaren, vaak uit git, die in zwang kamen na de dood van prins Albert, de echtgenoot van koningin Victoria, in 1861.

Savonnette horloge met een glaasje in de kastdeur waardoor (een deel van) de wijzerplaat zichtbaar is.

Shakudo legering van koper en goud, toegepast in Japans smeedwerk.

Shibuichi legering van koper en zilver, toegepast in Japans smeedwerk.

Sterling zilver Engelse benaming voor zilver van een gehalte van ten minste 92,5%.

Stiptechniek glasdecoratietechniek waarbij met een hamertje met stalen of diamanten punt een patroon van puntjes in het oppervlak wordt aangebracht.

Vergulden methode om een goudlaagje aan te brengen op zilver, pleet, keramiek of glas.

Zilvermerk teken op zilver dat het getoetst is.